Ο τέταρτος μήνας του πολιτικού έτους, με διάρκεια 30 ημέρες. Αρχικά ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει ανοίγω, γιατί το μήνα αυτό ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια…
Ο τέταρτος μήνας του πολιτικού έτους, με διάρκεια 30 ημέρες. Αρχικά ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου με την ονομασία Aprilis και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει ανοίγω, γιατί το μήνα αυτό ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια. Ο Νέρων θέλησε να μετονομάσει τον Απρίλιο σε Νερώνιο (Neronius), ύστερα από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του το 65 μ.Χ, αλλά η ονομασία αυτή δεν επικράτησε.
Στην Αρχαία Ρώμη ο μήνας ήταν αφιερωμένος σε δύο θεούς, την Αφροδίτη και τον Απόλλωνα. Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν:
Λαογραφία
Ο Απρίλης με τον Μάη είναι οι μήνες των λουλουδιών («Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα»). Η βροχή του Απρίλη θεωρείται από τους γεωργούς πολύ ευεργετική («Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά και ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα»). Στη Θράκη το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς θεωρείται θεραπευτικό. Παλαιότερα το μάζευαν σε μπουκάλι και το έδιναν στους αρρώστους.
Ο Απρίλης αποκαλείται στις διάφορες ντοπιολαλιές:
- Γρίλλης, δηλαδή γκρινιάρης, γιατί συνήθως τελείωναν τα γεωργικά αποθέματα από τις προηγούμενες συγκομιδές κι άρχιζαν οι γκρίνιες στην οικογένεια.
- Τιναχτοκοφινίδης ή Τιναχτοκοφινίτης, επειδή καθαρίζονταν τα κοφίνια για να καθαριστούν.
- Ξεροκοφινάς, γιατί τελείωναν πάντα οι φτωχές συγκομιδές των γεωργών.
- Αηγιωργίτης ή Αηγιωργάτης, λόγω της μεγάλης χριστιανικής εορτής του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου).
- Λαμπριάτης, λόγω του Ορθόδοξου Χριστιανικού Πάσχα ή Λαμπρής, που επισυμβαίνει συνήθως τον Απρίλιο.
- Τριανταφυλλάς, επειδή τον Απρίλιο ανθίζουν οι τριανταφυλλιές.
Κάθε χρόνο την Πρωταπριλιά αναβιώνει το έθιμο με τα αθώα ψέματα και αστεία, που είναι κοινό για όλους σχεδόν τους λαούς.
Ο Απρίλιος είναι ένας θαυμάσιος μήνας. Έχει συγκεντρωμένες χαρές, που μόνο μια φορά το χρόνο μπορείς να απολαύσεις.
Το αεράκι είναι ακόμα δροσερό και άφθονο, για να μεταφέρει και να σκορπίζει παντού τις μυρωδιές των λουλουδιών που βρίσκονται στο φόρτε τους.
Πριν εμφανιστούν οι πρώτες ζέστες του Μαΐου και ο ήλιος αρχίσει να καίει, ζήσε με όλες σου τις αισθήσεις το σύντομο διάστημα που μοσχοβολούν οι ανθισμένες νεραντζιές και οι πασχαλιές. Επιπλέον μάθε όσα λένε οι παραδόσεις, πριν ξεχαστούν και εξαφανιστούν από την καθημερινότητά μας.
Φύσα, Απρίλη!
Μην εκπλαγείς αν ο Απρίλιος διατηρήσει τα μποφόρ του μέχρι το τέλος. Η παράδοση των νομάδων τσιγγάνων τον εξαιρεί από το ημερολόγιο και τον παραβλέπει πηδώντας από τον Μάρτιο στον Μάιο, γιατί τον μήνα αυτό, όπως λένε, ο αέρας φυσάει τόσο πολύ ώστε παρασύρει τις σκηνές και τα τσαντίρια τους και δεν τους αφήνει να σταθούν σε έναν τόπο.
Ο λαός μας (πριν αλλάξουν τα κλιματολογικά δεδομένα) τον χαρακτήριζε δροσερό αλλά μερικές φορές και παγερό, πίστευε όμως ότι «Απρίλης είναι, θα πρηστεί και θα σκάσει» ό,τι και να κάνει, αφού προμηνύει το καλοκαίρι.
Επειδή συνήθως τέτοια εποχή στα χωριά είχαν ξοδευτεί και τα τελευταία αποθέματα τροφίμων από τη σοδειά του περασμένου χρόνου, θεωρούνταν δύσκολος μήνας για τον αγροτικό πληθυσμό, γι’ αυτό και τον έλεγαν Γρίλη (γκρινιάρη) και Τιναχτοκοφινίτη (τίναζαν τα κοφίνια για να πάρουν τα τελευταία υπολείμματα του σταριού).
Όλα ανοίγουν
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Ζήση Χασιώτη «Οι δώδεκα μήνες στην ελληνική μας λαογραφία» (εκδόσεις «Βοϊακή Εστία»), ο Απρίλιος πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει «ανοίγω». Είναι ο δεύτερος μήνας της άνοιξης και κατά τη διάρκειά του ανοίγουν τα πάντα: τα δέντρα, τα λουλούδια, ο καιρός.
Κατά τους Ρωμαίους, ο μήνας της βλάστησης και της ανθοφορίας ήταν αφιερωμένος στη θεά του έρωτα, την Αφροδίτη. Οι αγρότες περίμεναν τις λιγοστές αλλά ευεργετικές βροχές του για το μεγάλωμα των σπαρτών.
Αϊ-Γιώργης, το ανοιξιάτικο σύνορο
Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μηνός (αν τύχει και πέσει τη Μεγάλη Εβδομάδα, μεταφέρεται τη δεύτερη μέρα του Πάσχα) χαρίζει στον μήνα το ελληνικό του όνομα: Σε πολλά μέρη τον λένε Αγιωργίτη ή Αηγιωργίτη. Επόμενη γιορτή – σταθμός, λίγο πριν φύγει ο μήνας (στις 25), είναι του Αγίου Μάρκου, που πίστευαν ότι προστατεύει τους γεωργούς από τα φίδια. Μάλιστα προέτρεπαν τον Άγιο να τα ναρκώσει κάνοντας παιχνίδι με τις λέξεις: «Μάρκο, Μάρκο, μάρκωσέ τα και Αϊ Γιώργη τύφλωσέ τα».
Η γιορτή περνάει απαρατήρητη από τους νεότερους, αλλά παλαιότερα ήταν πολύ γνωστή στους γεωργούς που τηρούσαν πλήρως την αργία της. Όμως η πιο μεγάλη γιορτή του Απριλίου είναι αναμφισβήτητα το Πάσχα, η Λαμπρή όπως την ονομάζει ο λαός, γιατί τη συνδέει με την απόλυτη βεβαιότητα ότι «ηγέρθη ο Κύριος όντως».
Παλιά συνοδευόταν από τον ονομαστό χορό της Λαμπρής, τον εξοχότερο και μεγαλοπρεπέστερο όλων, ο οποίος συμβόλιζε τη συναδέλφωση και την αδιάρρηκτη αλυσίδα της αδελφικής αγάπης.
Αναγέννηση
Όσο και αν οι μυστικές διαδρομές της αναγέννησης της ζωής περνούν τελείως απαρατήρητες στο αστικό περιβάλλον, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συντελούνται. Η γη και η ατμόσφαιρα αλλάζουν με τον ερχομό της άνοιξης, ευκαιρία να αλλάξουμε και εμείς. Και αν οι παλιές σοδειές τελείωσαν, εμείς θα ξανασπείρουμε.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/500/180
agiosdimitriossiatistas.webnode.gr
